Ο Μανώλης Γλέζος (σ.σ. 15-24) προλογίζει με θερμά λόγια το βιβλίο του Παντινάκη και με αυτή την ευκαιρία κάνει μια γενικότερη ανάλυση του προβλήματος «Κρήτη και Β' Παγκόσμιος Πόλεμος» που τον «υποχρεώνει» σε μια σειρά συλλογισμούς.
Το πρώτο ερώτημα που θέτει ο Γλέζος είναι γιατί δεν χρησιμοποιήθηκε η Μεραρχία της Κρήτης για την απελευθέρωση της Δεδωκανήσου. Μήπως διότι δεν άφηναν οι Αγγλοι να γίνει, επειδή είχαν προσφέρει τα Δωδεκάνησα στην Τουρκία, ως δέλεαρ για να βγει στον πόλεμο στο πλευρό τους; Ακόμα ο Γλέζος εκφράζει την απορία: Γιατί η Μεραρχία της Κρήτης, η οποία στις 16 Μαΐου 1941 βρισκόταν ήδη στην Πελοπόννησο, δεν προωθήθηκε προς την Κρήτη, αλλά οι άνδρες της πήραν φύλλα πορείας για τους νομούς της Β. Πελοποννήσου και της Αττικής;
Τα δύο παραπάνω ερωτήματα οδήγησαν σ' ένα τρίτο, ακόμα πιο σημαντικό: Ηταν δυνατόν η Κρήτη να παραμείνει ελεύθερη και να μην κατακτηθεί από τους Γερμανούς; Και ο Γλέζος απαντάει αφοπλιστικά: «Βεβαιότατα. Μπορούσε η Κρήτη να μείνει ελεύθερη, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπήρχε η απόφαση γι' αυτό, είτε από την ελληνική είτε από την αγγλική πλευρά. Αλλα παρόμοια απόφαση δεν υπήρξε».
Ετσι το τοπικό αντιστασιακό κίνημα στο Αμάρι της Κρήτης έδωσε το έναυσμα για γενικότερος σκέψεις και ο Γλέζος καταλήγει γράφοντας για τους «Νικητές στο απόσπασμα»: «Με περισσή επιτηδειότητα ο Μ. Παντινάκης αναδεικνύει μέσα από το βιβλίο του, με τις αυθεντικές μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της εποχής εκείνης, την πραγματική ιστορία ενός λαού, ο οποίος με την αξιοπρέπειά του και το θάρρος του διασώζει τις ανθρώπινες αξίες που γέννησε αυτός ο τόπος».
Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται. Ο Παντινάκης συγκεντρώνοντας αποκαλυπτικές μαρτυρίες από την Κρήτη διασώζει σημαντικές στιγμές της ιστορικής μνήμης. Οι άνθρωποι μπορεί να γερνούν και να πεθαίνουν, αλλά ο ερευνητής κατορθώνει να κρατήσει «ζωντανή» τη μαρτυρία τους, τη φωνή τους, έτσι που δεν χάνεται στη λήθη του χρόνου.
Βέβαια ο Παντινάκης δεν στηρίζεται μόνο στις προσωπικές μαρτυρίες, συλλέγει επίσης σημαντικά στοιχεία από την προγενέστερη βιβλιογραφία σχετικά με το αντιστασιακό κίνημα στην περιοχή του Αμαρίου και, σε συνδυασμό με τους αυτόπτες μάρτυρες μιας εποχής, επιχειρεί να μας δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα μιας ηρωικής και τραγική περιόδου, όπου κάποιοι από τους πρωταγωνιστές της ζουν ακόμα σε διάφορα χωριά. Ο συγγραφέας αφήνει την ντοπιολαλιά να ρέει ελεύθερα και για να διευκολύνει τον αναγνώστη, παραθέτει στο τέλος του ογκώδους βιβλίου του ένα γλωσσάρι λέξεων της κρητικής διαλέκτου που καλύπτουν το βιβλίο του επεξηγώντας τη σημασία τους, εν είδει λεξικού. Το βιβλίο συνοδεύει κι ένα CD με κρητικά τραγούδια, έτσι που η Κρήτη και η Ελλαδα γενικότερα να προβάλλονται στον μέγιστο βαθμό.
Πρόκειται για σημαντική προσπάθεια, την οποία οι γνωρίζοντες πρόσωπα και πράγματα κάτοικοι των χωριών της περιοχής Αμαρίου, στον Ψηλορείτη, θα αξιολογήσουν βαθύτερα. Αλλωστε η συγκέντρωση ζωντανών μαρτυρίων απ' όλη την Ελλάδα είναι ένα δύσκολο καθήκον που πρέπει να βγάζουν σε πέρας οι κατά τόπους ερευνητές. Κάτι που επιχειρεί μ' επιτυχία, μεταξύ των άλλων, στην Κρήτη και ο Μανόλης Παντινάκης.
ΦΟΙΒΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 13/02/2009
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
http://archive.enet.gr/online/online_issues?pid=51&dt=13/02/2009&id=92350436
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου